پشنگ کامکار
پشنگ کامکار را بیشتر به عنوان نوازنده چیرهدست دف و تنبک میشناسند، اما کمتر کسی میداند که او یکی از برجستهترین سنتورنوازان ایران نیز هست. این هنرمند پرآوازه، با تسلط خیرهکنندهاش بر ساز سنتور، فصل جدیدی در اجرای این ساز اصیل ایرانی گشوده است. در این مقاله جامع، به بررسی جنبههای کمترشناختهشده هنر پشنگ کامکار، به ویژه مهارت استثنایی او در نواختن سنتور میپردازیم.
فهرست مطالب
پشنگ کامکار و سنتور: عشقی که کمتر دیده شده
برخلاف تصور عمومی که پشنگ کامکار را فقط با دف و تنبک میشناسند، او از کودکی با ساز سنتور نیز خو گرفته بود. در خانواده کامکارها که همهچیز با موسیقی عجین بود، پشنگ از همان ابتدا با چندین ساز آشنا شد و سنتور یکی از سازهای محبوب او بود.
آموزش سنتور زیر نظر استادان بزرگ
پشنگ کامکار سنتورنوازی را نزد برادر بزرگترش، هوشنگ کامکار، که خود از سنتورنوازان برجسته ایران بود، آموخت. سپس این مهارت را با تحصیل نزد استادانی مانند فرامرز پایور تکمیل کرد. آموزش سنتور عمیق و اصولی، پایههای استواری برای تبدیل شدن او به یک سنتورنواز چیرهدست را فراهم آورد تا جایی که وی یکی از بهترین کتاب های آموزش سنتور را تهیه و تدوین کرده است.
تکنیکهای منحصربهفرد پشنگ کامکار در سنتورنوازی
پشنگ کامکار با تلفیق دانش موسیقی مقامی کردی و ردیفهای موسیقی سنتی ایرانی، سبک ویژهای در سنتورنوازی ابداع کرده است. برخی از ویژگیهای منحصربهفرد سنتورنوازی او عبارتند از:
- استفاده از مضرابهای سنگین و پرقدرت که طنین خاصی به صداهای سنتور میبخشد
- تلفیق ریتمهای کوبهای با ملودیهای سنتور که حاصل تسلط او بر سازهای کوبهای است
- ابداع کوکهای جدید برای سنتور به ویژه در اجرای موسیقی مقامی کردی
اجراهای ماندگار پشنگ کامکار با سنتور
اگرچه پشنگ کامکار بیشتر به عنوان نوازنده دف شناخته میشود، اما اجراهای معدود او با سنتور همگی از شاهکارهای موسیقی ایرانی محسوب میشوند:
- همراهی با گروه کامکارها در برخی قطعات که نیاز به صدای سنتور داشت
- اجرای سولو سنتور در برنامههای خصوصی و محافل هنری
- تدریس سنتور به شاگردان خاص و انتقال تکنیکهای منحصربهفرد خود
تفاوت سبک سنتورنوازی پشنگ کامکار با دیگران
سبک سنتورنوازی پشنگ کامکار را میتوان با این ویژگیها توصیف کرد:
- تأثیرپذیری از موسیقی کردی: او با آوردن گامها و ملودیهای موسیقی کردی به سنتور، رنگ جدیدی به این ساز بخشیده است.
- ریتمهای پیچیده: تسلط او بر سازهای کوبهای باعث شده ریتمهای پیچیدهتری نسبت به سنتورنوازان معمولی اجرا کند.
- صدای پرحجم: نحوه مضراب زدن او باعث ایجاد صدایی پرحجم و رسا میشود که از دورتر هم به خوبی شنیده میشود.
چرا سنتورنوازی پشنگ کامکار کمتر شناخته شده است؟
دلایل متعددی وجود دارد که چرا این جنبه از هنر پشنگ کامکار کمتر دیده شده است:
- تمرکز رسانهها بر نوازندگی دف او به دلیل ابتکاراتش در احیای این ساز
- کم بودن اجراهای عمومی با سنتور
- انتشار نیافتن آلبومهای تخصصی سنتور از او
سخن پایانی: کشف دوباره یک استاد سنتور
پشنگ کامکار را باید به تمامی ابعاد هنریاش شناخت، نه فقط به عنوان نوازنده دف. سنتورنوازی او گنجینهای است که منتظر کشف شدن توسط علاقهمندان جدی موسیقی ایرانی است. شاید زمان آن رسیده که نگاهمان را به این هنرمند بزرگ گستردهتر کنیم و تمام جنبههای هنری او را ببینیم.