آموزش کامل تعویض سیم سنتور

سیم های سنتور ، یکی از مهم‌ترین اجزای سنتور هستند که به دلایل مختلف مثل زنگ زدگی، زیادازحد تحت فشار  بودن، بالابودن کوک و پوسیدگی بعد سالها استفاده نیاز به تعویض دارند.
از طرفی سنتور پر سیم ترین سازی‌ست که در موسیقی سنتی ایرانی از آن استفاده می شود. تعویض سیم سنتور، اگر به موقع انجام نشود باعث پاره شدن سیم ها می شود. دراین مقاله از سایت سنتوری روش عوض کردن و انداختن سیم سنتور رو به صورت کامل می آموزیم .

آشنایی با سیم سنتور

ضخامت سیم سنتور بسته به جنس و نوع صدا ۴/۰_ ۴۵/۰ است.اگر به طور حرفه ای از سنتور استفاده شود باید حداقل هر ۴ ماه یکبار و حداکثر هر سال سیم را عوض کنید. در صورت استفاده معمولی پس هر دو سال یک بار نیاز است که سیم سنتور را عوض کنید. در ضمن نیازی به تعویض سیم در زمان سیاه شدن نیست. چرا که شما می توانید با سمباده آن را تمیز کنید. حتما می دانید که سیم های  ارزان قیمت، صدای بی کیفیتی دارند.

عمر مفید سنتور

اگر از سنتور شخصی خود استفاده می‌کنید، عمر مفید سیم‌ها معمولاً بین ۶ تا ۱۲ ماه است. ممکن است پس از این مدت سیم‌ها همچنان سالم به نظر برسند، اما به‌مرور از کیفیت صدای ساز کاسته می‌شود و شفافیت اولیه صدا را نخواهید داشت.

نکته: زمانی که سنتور در رطوبت باشد یا محیط مرطوب باشد، سیاه شدن سیم سنتور اتفاق می افتد. سیاه شدن زیاد سیم سنتور بر اثر تبادل الکترون رخ می دهد. علت آن نیز عناصر سیم و چوب به کار رفته در سنتور است.

موارد مورد نیاز برای بستن و تعویض سیم سنتور

1-آچار کوک: علاوه بر اینکه  وقتی  سیم تعویض شد بتوانید کوک کنید ، برای قرار گرفتن سیم در گوشی با موقعیت  صحیح هم لازم است . اگر درست پیچیده نشود موجب پارگی مجدد و یا بدصدایی و بی کیفیتی درصدای ساز می شود.

2- صبرو دقت: تعویض سیم سنتور کار سختی نیست اگر با صبروحوصله انجام شود. دقیقا مثل کوک کردن سنتور که راحت است اما نیاز به دقت بالا دارد.

علل پارگی سیم سنتور

۱_تغییرناگهانی دمای هوا:
زمانی که هواسردوگرم می شود ، سیم ها به علت انقلاض و انبساط  محکم و شل می شوند و کوک خالی می کنند. ودراین شرایط احتمال آنکه پاره شوند بسیار زیاد است.

۲_چرخش گوشی ها:

اگر زمان کوک‌کردن سنتور سیم را بیش از حد بکشید یا زیاد از حد شل نگه دارید موجب پارگی سیم ها می شود.

۳– زنگ زدگی و پوسیدگی:

رطوبت و‌شرجی بودن هوا یکی از دلایل زنگ زدگی سیم های سنتور است. و وقتی دچار زنگ زدگی می شوند مقاومت خود را را از دست می دهند و پاره می شوند.

مراحل گام به گام تعویض سیم سنتور

۱_اندازه گیری و بریدن سیم:
ابتدا طول سیم مورد نظر ( که برای کدوم سیم سنتور میخواین انجام بدین) را اندازه بگیرید و ۱۵ سانت اضافه تر ببرید.

۲-درست کردن حلقه ی سیم:
یک سر سیم رو بصورت حلقه ی کوچکی که مناسب اندازه ی سیم گیرهای سمت چپ سنتور هست درآورید ، و انتهای حلقه رو بپیچید ( همونطور که بقیه سیم ها  به این قسمت وصل شدن) تا محکم شود.

نکته: ترتیب سیم ها به این صورت است :

• سیم یک (بالاترین سیم)
• سیم دو (سیم گیر و گوشی دو)
• سیم سه (سیم گیر و گوشی سه
• سیم چهار (پایین ترین سیم)

۳- ردکردن سیم ازروی صفحه ی سنتور:
سیم را از روی خرک به آرامی و بدون فشار رد کنید ،دقت کنید سیم روی شیار لبه ی سنتور قرار گرفته باشد.

۴-ردکردن سیم از سوراخ گوشی:
سیم را به سمت راست سنتور بیاورید واز سوراخ گوشی رد کنید . بعد با آچار کوک گوشی موردنظر را بپیچید تاکمی محکم شود .

۵- کوک‌کردن سیم:
اکنون اقدام به کوک کردن سیم مربوطه کنید.

نکات مهم برای جلوگیری از پاره شدن سیم سنتور

پاره شدن سیم سنتور یکی از مشکلات رایجی است که هم برای نوازندگان مبتدی و هم حرفه‌ای پیش می‌آید و می‌تواند تمرین و اجرای شما را مختل کند. اگرچه پاره شدن سیم‌ها به‌طور کامل قابل‌پیشگیری نیست، اما با رعایت چند نکته ساده و اصولی می‌توان احتمال آن را تا حد زیادی کاهش داد. در ادامه مهم‌ترین راهکارها برای افزایش عمر سیم‌های سنتور و جلوگیری از پاره شدن آن‌ها را مرور می‌کنیم:

۱_سیم با کیفیت تهیه کنید.
سیم‌های ارزان‌قیمت و بی‌کیفیت، حتی در حالت نو نیز مستعد پاره شدن هستند و علاوه بر آن می‌توانند روی صدای ساز تأثیر منفی بگذارند. استفاده از سیم‌های استاندارد و با برند معتبر، یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای حفظ سلامت سنتور است.

۲. بلافاصله پس از انداختن سیم، کوک نکنید
پس از نصب سیم جدید، چند ساعت به آن زمان بدهید تا به درستی در جای خود بنشیند و اصطکاک کافی با گوشی و سیم‌گیر ایجاد شود. عجله در کوک کردن می‌تواند باعث کشیدگی بیش از حد و پارگی سریع‌تر سیم شود.

۳. تمیزی ساز را جدی بگیرید
گردوغبار و رطوبت دو دشمن اصلی سیم سنتور هستند. پس از هر بار تمرین، با یک دستمال خشک و نرم سطح سیم‌ها را تمیز کنید تا عمر آن‌ها افزایش یابد.

۴. از نگهداری سنتور در محیط‌های بسیار گرم یا سرد خودداری کنید
تغییرات دمایی شدید باعث کشیدگی یا شل شدن ناگهانی سیم‌ها و در نتیجه پاره شدن آن‌ها می‌شود. سعی کنید ساز را در دمای متعادل و دور از تابش مستقیم آفتاب یا سرمای زیاد نگه دارید.

۵. وضعیت گوشی‌های کوک را مرتب بررسی کنید
شل بودن یا گیر کردن گوشی‌ها می‌تواند هنگام کوک، فشار ناگهانی به سیم وارد کند. بهتر است هر چند وقت یک‌بار گوشی‌ها را چک کنید و در صورت نیاز آن‌ها را تنظیم یا تعویض کنید.

   انداختن سیم سنتور اگر با دقت و حوصله انجام شود کار بسیار راحتی است.اگر برایتان سخت بود چندباری زیر نظر استاد این کار را انجام دهید تا مسلط شوید.

در این مقاله علاوه بر بررسی دلایل رایج پاره شدن سیم‌های سنتور و راهکارهای پیشگیری از آن، روش تعویض سیم نیز به‌صورت گام‌به‌گام توضیح داده شد تا بتوانید در مواقع ضروری، بدون نگرانی سیم‌کشی سنتور را انجام دهید. نگهداری اصولی از سیم‌ها، انتخاب تجهیزات با کیفیت، و اجرای صحیح مراحل تعویض، نقش مهمی در حفظ کیفیت صدا و افزایش عمر ساز شما دارد. اگر در این مسیر به راهنمایی نیاز دارید یا قصد یادگیری اصولی سنتورنوازی را دارید، می‌توانید از مشاوره رایگان san2ri استفاده کنید و قدمی حرفه‌ای در مسیر موسیقی بردارید.